Structurele bekostiging eHealth vanuit het oogpunt van branchevereniging ActiZ (Lenard Markus) en Icare (Sietske Ras)
In opdracht van VitaValley ontwikkelt adviesbureau Equalis een stappenplan contractering specifiek voor SET-up. In deze blogreeks deelt Equalis de inzichten en uitkomsten van interviews met SET-deelnemers en financiers. Voor deze vijfde en laatste blog ging Equalis in gesprek met Lenard Markus (Acitz) en Sietske Ras (Icare) over hun visie op en ervaringen met de structurele bekostiging van eHealth.
Lenard en Sietske zijn actief met ZN en de NZA in overleg gegaan om eHealth op een eenduidige manier bekostigd te krijgen. ActiZ is de branchevereniging van bijna 400 zorgorganisaties die actief zijn op het gebied van zorg en ondersteuning aan ouderen, (chronisch) zieken en jeugd. Icare is één van de zorgorganisaties die ActiZ bijstaat. Zij bieden verpleging en verzorging bij mensen thuis of in een verpleeg- of verzorgingshuis.
Een gesprek over het lastige pakket waar zorgaanbieders soms inzitten: ze voelen hoge urgentie om de zorg anders te organiseren, waar eHealth een belangrijke rol in speelt. Lenard Markus (Acitz) en Sietske Ras (Icare) roepen daarom op tot verbinding en samenwerking.
Lessons learned
De belangrijkste lessen die wij uit het interview met ActiZ en Icare halen zijn:
-
- Werk samen met andere organisaties. Zorgaanbieders en zorgverzekeraars hebben een gezamenlijke uitdaging om voldoende zorg te kunnen blijven leveren en hierbij gebruik te maken van eHealth.
- Deel als zorgaanbieders met elkaar wat er lukt én mislukt wanneer je een e-healthtoepassing implementeert. Van successen en fouten kunnen organisaties onder elkaar veel leren en kan ook tijd worden bespaard.
- Maak eHealth onderdeel van het zorgproces. Alleen dan kan je het structureel implementeren.
- Stimuleer met de bekostiging de inzet van eHealth. Met prijs maal volume afspraken alleen kom je er niet. Bij een andere organisatie van de zorg hoort ook een andere bekostiging.
- Verzekeraars zouden op een uniforme manier om moeten gaan met de financieringscriteria. Dat maakt het makkelijker voor zorgaanbieders om hun eigen beleid te voeren en samen te werken met andere zorgorganisaties onafhankelijk van waar een cliënt verzekerd is.
Gemis aan uniformiteit
We vragen het duo allereerst hoe zij aankijken tegen de structurele bekostiging van eHealth. Zowel Sietske als Lenard geven aan dat de regels vanuit financiers te verschillend zijn, waardoor het lastig is de financiering rond te krijgen. Verzekeraars kijken bijvoorbeeld allemaal op een andere manier naar technologie. “Laatst was ik bijvoorbeeld bezig met de implementatie van een innovatie voor slimme nachtzorg,” zegt Sietske. “De innovatie werkte goed en er was een gedegen pilot gedraaid, maar ik moest heel erg mijn best doen om hem bij verzekeraars gefinancierd te krijgen. Ook al was hij dus bewezen effectief.”
Sietske roept daarom op tot standaardisering van de financieringscriteria tussen zorgverzekeraars. Wanneer één zorgverzekeraar een innovatie financiert, en een ander niet, dan brengt dat namelijk een praktisch probleem met zich mee. Sietske: “Bij Icare hebben we een contract met 10 zorgverzekeraars. Wanneer de innovatie niet door alle 10 de zorgverzekeraars wordt vergoed dan ontstaat er een probleem. Een verpleegkundige kan niet bij elke cliënt gaan controleren bij welke zorgverzekeraar ze verzekerd zijn, en dan afhankelijk van de verzekeraar de technologie inzetten of niet.”
Iedereen nodig
Lenard en Sietske begrijpen goed waarom er nog geen consistentie is: “Doelmatigheid en kwaliteit zijn concurrentieel bij zorgverzekeraars. Daardoor beschouwen ze dit als hun eigen inkoopdomein”. Vanuit ActiZ is Lenard in gesprek met ZN (Zorgverzekeraars Nederland) om te kijken wat er gelijkgetrokken kan worden. Lenard: “Hierachter zit het vraagstuk ‘wat beschouw je als concurrentieel en wanneer ga je kijken wat we gelijk kunnen trekken’, omwille van bepaalde gezamenlijke ambities”.
Sietske benadrukt dat samenwerking minstens zo belangrijk als concurrentie is. “We hebben iedereen nodig. We hebben gewoon de zorg niet meer straks. En dat maakt me bang. Grote partijen kunnen het niet alleen oplossen en de kleine ook niet.” Ze geeft een voorbeeld. “We zien bijvoorbeeld dat een klant voor een kleine aanbieder kiest. Waar ze niet met Medido werken, maar een verzorgende op bezoek krijgen voor het aanreiken van de medicatie. Voor Medido moet iemand digitaal vaardig worden, maar cliënten die dat spannend vinden gaan naar een andere aanbieder en krijgen daar weer reguliere zorg.” Vooral gebrek aan consistentie en samenwerking lijkt de implementatie van eHealth in de weg te staan. Lenard vult aan: “Sommige technologie is individueel, maar als je kijkt naar hoe je bij mensen het huis binnenkomt, dan wil je niet meerdere technologieën naast elkaar hebben.”
Weinig comfort om te innoveren
Om eHealth te implementeren moet je als aanbieder weten waar je aan toe bent. “Dat heb je nodig om het aan te durven om het niet bij een pilot te laten”, zegt Lenard. Het gemis aan uniformiteit in de financieringscriteria van financiers helpt daar niet bij. Volgens Lenard is de huidige financiering ook niet ingericht om dat comfort te geven. “Wanneer iets digitaal kan, dan doe je dat om arbeid te besparen. Maar om die slag te maken heb je comfort op financieringsgebied nodig. Dat comfort wordt niet gevonden in de huidige manier van contractering. In de meeste gevallen zien we dat dit prijs maal volume is. Het is ons tot op heden in de contractering nog niet gelukt om daar andere manieren voor te vinden.”
Sietske is het daarmee eens. “Zorgverzekeraars zien innovatie als kostenpost. Zij willen er aan bijdragen als het bewezen en geïmplementeerd is. Voor ons is het zoeken naar een oplossing om minder zorg in te zetten. De verzekeraar kijkt dus vanuit de schadelast, terwijl het voor ons een middel is een klant zelfredzaam te krijgen en om geleverde zorg door medewerkers te reduceren.”
Manier van financiering
Om eHealth succesvol te implementeren moet het onderdeel zijn van het hele zorgproces. Lenard: “Om dat voor elkaar te krijgen is het voor onze leden belangrijk dat ze technologie zien als onderdeel van het hele zorgproces, en daar een visie op vormen. Voor ons als collectief is het van belang dat we de randvoorwaarden daar beter voor inrichten.”
Er is de afgelopen jaren namelijk veel veranderd, waardoor eHealth misschien wel anders gefinancierd zou moeten worden. Lenard: “Voorheen was er alleen een zorgprestatie voor farmaceutische telezorg en beeldzorg. Nu is er een veel breder pallet, terwijl we nog steeds op basis van tijd betaald worden. Technologie zou je moeten zien als onderdeel van het integrale zorgproces. Door week- of maandtarieven te hanteren kunnen we het veel natuurlijker inzetten. Dan wordt het ook een onderdeel van hoe je de zorg in zijn totaal wil inzetten.”
Sietske beaamt dit: “Het zou veel makkelijker zijn om de innovatie te implementeren wanneer eHealth als onderdeel van een maandtarief wordt bekostigd zou worden. De meeste organisaties hebben nu nog prijs maal volume contracteringen. Er zijn ook verschillen in hoe je innovaties inzet in de organisatie. Icare gaat uit van abonnementsvormen waarbij ze contracten sluiten met e-healthaanbieders voor het leveren en onderhouden van eHealth. We kopen dus zelf geen devices bijvoorbeeld, die blijven eigendom van de e-healthaanbieder die ook verantwoordelijk is voor het onderhoud. Dit maakt dat het dus niet gaat om een eenmalige aanschaf van devices. Ook service, onderhoud, en de doorontwikkeling is van belang.”
‘Wall of Failure’
Naast het delen van goede voorbeelden is het erg waardevol om te delen wat er niet werkt. “Dat mis ik wel”, zegt Sietske. “We zijn nu bijvoorbeeld bezig met slimme pompen. Er is vast wel iemand die daar al iets mee gedaan heeft. Dat zou ik willen weten, want dat kan ons enorm helpen. Ik doe graag een experiment, maar als ik weet dat vijf anderen hetzelfde hebben geprobeerd en waarbij het allemaal mislukt is, dan denk je wel even twee keer na voordat je het zelf probeert. We zouden echt heel graag een ‘wall of failure’ hebben.”
In gesprek over dit thema?
Dit was de laatste blog in de reeks structurele bekostiging eHealth. Op basis van deze blogreeks wordt een stappenplan contractering voor SET-up-deelnemers uitgewerkt. Tijdens een webinar op 10 december van 15.00-16.00 presenteren we het eindproduct en gaan we hierover in gesprek met SET-up-deelnemers. Je kunt je hier inschrijven.
Eerdere blogs in deze reeks (terug)lezen?
-
- Zonder goede samenwerking geen structurele financiering: op basis van het interview met SET-deelnemers Claudia Karels (ASVZ) en Roeland Westra (Sociale Dienst Drechtsteden).
- Structurele bekostiging zorginnovatie vanuit het oogpunt van zorgverzekeraar CZ: op basis van het interview met Menno Jansen, strategisch programmamanager eHealth bij CZ.
- We moeten op een andere manier gaan denken: op basis van het interview met Erik van der Hijden, strategisch beleidsadviseur bij Zilveren Kruis.
- Blijf bij waar je in gelooft: op basis van het interview met Leona Ouwehand en Caroline Wuite (Argos Zorggroep) en Dirk Wolbers en Elise van Westerlaak (DSW).
Geschreven door:
Lieke Boonen en Indya Duivenbode
Aanmelden webinar stappenplan contractering
Op 10 december van 15.00-16.00 organiseert VitaValley in samenwerking met Equalis een webinar voor SET-up deelnemers over het eindproduct van deze blogreeks: het stappenplan contractering. In dit webinar gaan we in op de belangrijkste stappen, voorbeelden en uitdagingen met de SET-up deelnemers. Je kunt je hier inschrijven.