Maandag 30 september,

Auteurs Dr. Theo Boer, Prof. dr. Maarten Verkerk en Dr. Dirk Jan Bakker hebben een studie, “Over(-)behandelen”, gepubliceerd, die de morele problemen van artsen bij de zorg voor kwetsbare ouderen in kaart brengt. Hun unanieme advies aan behandelaars én aan familie: niet te lang doorbehandelen, omdat je daarmee het lijden van de patiënt vergroot en verlengt. Kwetsbare ouderen verdienen liefdevolle en goede zorg, wat betekent dat behandelingen die schadelijk zijn en niet bijdragen aan de kwaliteit van leven nagelaten moeten worden. Bovendien moet ‘de kwaliteit van het sterven’ in het oog worden gehouden.

71% van de artsen vindt dat er te lang doorbehandeld wordt.

De noodzaak van deze studie blijkt uit een recente enquête van KNMG[1]. 71% van de geënquêteerde artsen meent dat er in de laatste levensfase langer wordt doorbehandeld dan nodig. 79% vindt het een reële optie om patiënten aan het einde van hun leven niet meer te behandelen. Diverse klinische geriaters[2] hebben ook de noodklok geluid voor de zorg van kwetsbare ouderen. De auteurs houden in dit boek een pleidooi voor het bespreekbaar maken van één van de taboes in onze samenleving: ‘Op een zeker moment is het goed om te sterven’.

Advies aan artsen: lef tonen!

In deze studie, geschreven voor de consument, interviewden de auteurs artsen. Dit resulteerde in 25 casussen over goede en slechte zorg voor kwetsbare ouderen. Op basis van deze voorbeelden ontwikkelden de auteurs een kader, gestoeld op de principes van autonomie, niet schaden, weldoen en rechtvaardigheid, om te bepalen of er sprake is van overbehandelen. Bovendien adviseren ze artsen om ‘lef te tonen en terughoudend te zijn in medisch ingrijpen’.

46% van de artsen wordt gedwongen het leven te rekken.

Uit praktijkvoorbeelden uit het boek komt naar voren hoe vaak een arts vanuit medisch perspectief doorbehandelt en niet rekening houdt met de kwetsbaarheid van de patiënt. Uit de enquête van de KNMG blijkt ook dat 46% van de artsen soms door de familie min of meer gedwongen worden om het leven te rekken van vader/moeder. Dit heeft vaak tot gevolg dat de kwaliteit van leven achteruit gaat.

Informatie over de auteurs:

De auteurs hebben alle drie een verschillende insteek. Theo Boer is docent ethiek aan de PThU en heeft zitting in een Regionale Toetsingscommissie Euthanasie. Als zodanig heeft hij inzicht in vele dossiers waarin ook kwetsbaarheid aan de orde is. Maarten Verkerk is bijzonder hoogleraar Christelijke filosofie en Dirk Jan Bakker is emeritus(bijzonder) hoogleraar algemene chirurgie, en was tot 2004 medisch directeur van het AMC.

 


 

[1] De enquête van het KNMG is gepubliceerd in Medisch Contact, april 2012

[2]Geriatrie is het medisch specialisme dat zich bezig houdt met de kwetsbare oudere patiënt in het ziekenhuis